100 اثر برتر تاریخ سینما به انتخاب منتقد روزنامه تلگراف
تیم رابی منتقد روزنامه تلگراف 100 فیلم برتر تاریخ سینما را به انتخاب خود معرفی کرد و درباره دلایل برخی انتخابهایش توضیح داد.
خبرگزاری مهر-گروه هنر-محمدامین شکاری: هر ساله فهرستهای پرشماری از بهترین و یا محبوبترین آثار تاریخ سینما از سوی موسسات، روزنامهها و مجلات سینمایی ارایه میشود که خواندن این فهرستها برای دوستداران این هنر جذابیتهایی را در بر دارد و سینمادوستان همیشه با نکته بینی خاصی به این لیستها نگاه میکنند و به دنبال پیدا کردن فیلمهای محبوب خود در این فهرستها هستند و البته همیشه نیز به فقدان بسیاری از فیلمهای مورد علاقهشان واکنش نشان میدهند.
سال جدید میلادی نیز مثل اکثر سالهای گذشته با ارایه چنین فهرستهایی آغاز شده است. اولین فهرست ارایه شده به گروهی از منتقدان و یا موسسه سینمایی خاصی مربوط نیست بلکه به یکی از منتقدان روزنامه تلگراف لندن به نام «تیم رابی» اختصاص دارد. رابی که پنج سال پیش 20 فیلم محبوب زندگی خود را انتخاب کرده بود امسال یک فهرست 100 تایی از آثار مورد علاقه خود را منتشر کرده است که با اکثر فهرستهای قبلا دیده شده تفاوت دارد.
تلگراف با این توضیح که «بله، نام فیلمهای همشهری کین و پدرخوانده دیده میشود اما انتخابهای دیگر ممکن است شما را متعجب کند» از این لیست به عنوان محبوبترین آثار سینمایی از دیدگاه منتقد خود تیم رابی نام میبرد و البته به خوانندگان آن نیز هشدار میدهد که این 100 فیلم انتخاب شده، بزرگترین فیلمهای تاریخ سینما مثل لیستهای ارایه شده از سوی «موسسه فیلم بریتانیا» و یا دیگر موسسات سینمایی نیست بلکه انتخاب صرفا یک منتقد سینمایی است که این فیلمها را به صدها اثر محبوب دیگرش ترجیح داده است.
تیم رابی در واکنش به نادیده گرفتن آثار استودیو جیبلی (استودیو انیمه سازی که بیشتر با آثار هایائو میازاکی در دنیا شناخته میشود) و دیگر فیلمهای مهم سینما چنین میگوید: بسیاری از فیلمهای دیگر وجود داشتند که با وجود شیفتگی من به آنها از گذاشتن شان صرف نظر کردم درحالی که همه آنها را دوست دارم.
او همچنین بیان میکند که تلاش کرده خود را به انتخاب تنها یک فیلم از یک فیلمساز محدود نکند و برای این مورد آلفرد هیچکاک را مثال میزند که سه فیلم در این فهرست دارد.
این منتقد سینمایی درباره این که شاید بپرسید چرا تعداد کمی فیلمساز زن در این فهرست وجود دارد نیز میگوید: باید پذیرفت که نه تنها در این جا بلکه در تاریخ این صنعت، فیلمساز زن کم وجود دارد و اگر در این فهرست به صورت ساختگی تعداد فیلمهای کارگردانی شده توسط زنان را افزایش میدادم بیشتر به فریب کاری شباهت داشت تا یک واقعیت.
همه این فیلمهایی که این جا میبینید یا در اولین و تنها باری که آنها را دیدهام برایم جذاب و متفاوت بودهاند یا دیدن آنها را تا بیش از 20 بار هم ادامه داده اماو در پایان در مورد این فهرست این چنین میگوید: من تمام تلاش خود را کردم که از انتخاب فیلمهای «محبوب شما» و یا «مهم ترینها از دیدگاه تاریخ» اجتناب کنم مگر این که این فیلمها در میان فیلمهای محبوب خودم نیز قرار داشته باشند. همه این فیلمهایی که این جا میبینید یا در اولین و تنها باری که آنها را دیدهام برایم جذاب و متفاوت بودهاند یا دیدن آنها را تا بیش از 20 بار هم ادامه دادهام.
قبل از معرفی فیلمهای انتخاب شده توسط تیم رابی به آمارهای این فهرست نگاهی گذرا بیندازیم.
جدیدترین فیلم این فهرست «کارول» ساخته تاد هینز محصول 2015 و قدیمیترین آن «دکتر مابوزه: قمارباز» (1922) اثر کارگردان نامدار سینما فریتز لانگ است. در این لیست تنها سه فیلم «پدرخوانده»، «همه چیز درباره ایو» و «12 سال بردگی» جایزه اسکار بهترین فیلم را از آن خود کردهاند. همان گونه که در بالا اشاره شد آلفرد هیچکاک با داشتن سه فیلم در کنار اف دبیلیو مورنائو با همین تعداد فیلم رکورددار است در حالی که بسیاری از کارگردانهای بزرگ سینما همچون بیلی وایلدر، ژان لوک گودار، یاسوجیرو اوزو، میکل آنجلو آنتونیونی، روسلینی، آیزنشتاین و … هیچ فیلمی در این فهرست ندارند. دهه 70 سینما با داشتن 18 فیلم بیشترین سهم را در میان محبوب ترین آثار منتقد تلگراف به خود اختصاص داده و دهه اخیر که تنها ۲ سال تا پایان آن باقی مانده است با داشتن چهار فیلم کمترین سهم را از میان فیلمهای محبوب تیم رابی در اختیار دارد.
اولین انیمیشن این فهرست «داستان اسباب بازی» جان لستر و «عصر جدید» چاپلین اولین فیلم کمدی آن است که به ترتیب در رتبه های 17ام و 28ام قرار دارند. با این حال میتوان با نگاهی کوتاه متوجه شد که فیلمهای معمایی در میان محبوب ترین آثار تیم رابی نقش پررنگی دارند و فیلم هایی چون «سرگیجه»، «لورا»، «جاده مالهالند» و «مخمل آبی» از جمله فیلم های پرشمار معمایی این فهرست هستند. تیم رابی با توضیحاتی کوتاه برای هرکدام، دلیل انتخاب این فیلمها را بیان میکند که در این جا به چند مورد از آنها اشاره می شود.
وی از «چنگ برمهای» ایچیکاوا به عنوان یکی از پراحساسترین فیلمهایی که تاکنون ساخته شده است یاد میکند، «روزی روزگاری در غرب» را عالیترین وسترن اسپاگتی و رفقای خوب را بهترین فیلم اسکورسیزی مینامد. «بدنام» را به عنوان بهترین فیلمنامهای که هیچکاک آن را تبدیل به فیلم کرده است معرفی میکند و از نقش آفرینی هالی هانتر در «پیانو» به عنوان بهترین نقش آفرینی در سکوت پس از آمدن صدا به سینما یاد میکند. این منتقد در معرفی «انجیل به روایت متی» بیان میکند که آخرین حرف سینما درباره حضرت عیسی را یک شاعر مارکسیست زده است و از «خط سرخ باریک» مالیک که در کمال تعجب در جایگاه اول این فهرست قرار دارد به عنوان اثر هنری سترگی که هیچگاه مشمول زمان نمیشود نام میبرد.
فهرست تیم رابی از این قرارست:
۱- خط سرخ باریک (ترنس مالیک-1988)
۲ – پرسونا (اینگمار برگمان-1966)
۳- درخشش (استنلی کوبریک-1980)
۴ – سانشوی مباشر (کنجی میزوگوچی-1954)
۵- جاده مالهالند (دیوید لینچ-2001)
۶ -روانی (آلفرد هیچکاک-1960)
۷- تصنیف نارایاما (شوهی ایمامورا-1983)
۸- طلوع آفتاب (اف دبلیو مورنائو-1927)
۹- گوشوارههای مادام دو (ماکس افولس-1953)
۱۰ – ژان دیلمان، شماره 23 که دوکومرس، 1080 بروکسل (شانتل آکرمن-1975)
۱۱- آمبروسونهای باشکوه (اورسن ولز-1942)
۱۲- بری لیندون (استنلی کوبریک-1975)
۱۳- سرگیجه (آلفرد هیچکاک-1958)
۱۴ -مخمل آبی (دیوید لینچ-1986)
۱۵-مکالمه (فرانسیس فورد کاپولا-1974)
۱۶- هانا و خواهرانش (وودی آلن-1968)
۱۷- داستان اسباب بازی (جان لستر-1995)
۱۸ -نشویل (رابرت آلتمن-1975)
۱۹ -بچههای بهشت (مارسل کارنه-1945)
۲۰- انجیل به روایت متی (پیر پائولو پازولینی-1964)
۲۱ – بوی خوش موفقیت (الکساندر مکندریک-1958)
۲۲ -سقوط خانه آشر (ژان اپشتاین-1928)
۲۳ -پدرخوانده (فرانسیس فورد کاپولا-1972)
۲۴ -تصادف (دیوید کراننبرگ-1996)
۲۵- خیابان ۴۲ ام (لوید بیکن-1933)
۲۶ -توهم بزرگ (ژان رنوا-1937)
۲۷ -آندری روبلف (آندری تارکوفسکی-1966)
۲۸- عصرجدید (چارلی چاپلین-1936)
۲۹- چهارصد ضربه (فرانسوا تروفو-1959)
۳۰- تعطیلی (جرج کیوکر-1938)
۳۱ -کلئو از ۵ تا ۷ (آنیس واردا-1962)
۳۲- بیگانهها (جیمز کامرون-1986)
۳۳- ستارهای متولد میشود (جرج کیوکر-1954)
۳۴ -ولگردها (فدریکو فلینی-1953)
۳۵ -اتوبوسی به نام هوس (الیا کازان-1951)
۳۶- خواب گران (هاوارد هاکس-1946)
۳۷ -شبح آزادی (لویی بونوئل-1974)
۳۸ -سریر خون (آکیرا کوروساوا-1957)
۳۹- بخشگویی، نیویورک (چارلی کافمن-2008)
۴۰- چراغ گاز (تورولد دیکینسون-1940)
۴۱- پاریس، تکزاس (ویم وندرس-1984)
۴۲ -مردی که لیبرتی والانس را کشت (جان فورد-1962)
۴۳ -پاتر پانچلی (ساتیا جیت رای-1955)
۴۴ -آروارهها (استیون اسپیلبرگ-1975)
۴۵- همشهری کین (اورسن ولز-1941)
۴۶ -من کوبا هستم (میخاییل کالاتازوف-1964)
۴۷ -دنباله رو (برناردو برتولوچی-1970)
۴۸ -از درون گذشته (ژاک ترنر-1947)
۴۹ – آگیره، خشم پروردگار (ورنر هرزوگ-1972)
۵۰- زنی تحت تاثیر (جان کاساویتس-1974)
۵۱ -آخرین خنده (اف دبلیو مورنائو- 1924)
۵۲ -پیانو (جین کمپیون-1993)
۵۳ -امن (تاد هینس-1995)
۵۴ -روباههای کوچک (ویلیام وایلر-1941)
۵۵ -دکتر مابوزه: قمارباز (فریتز لانگ-1922)
۵۶ -مرد سوم (کارول رید-1949)
۵۷ -لورا (اتو پرمینجر- 1944)
۵۸- کارول (تاد هینس-2015)
۵۹ – استلا دالاس (کینگ ویدور-1936)
۶۰ -بدنام (آلفرد هیچکاک-1946)
۶۱ -ژنرال (باستر کیتن-1927)
۶۲ -بی آفتاب (کریس مارکر-1983)
۶۳ -بچه رزماری (رومن پولانسکی-1968)
۶۴ -شب شکارچی (چارلز لوتن-1955)
۶۵- همه چیز درباره ایو (جوزف ال منکیه ویچ-1951)
۶۶ -لبوفسکی بزرگ (جوئل کوئن-1998)
۶۷-رفقای خوب (مارتین اسکورسیزی-1990)
۶۸- چترهای شربورگ (ژاک دمی-1964)
۶۹- بعد از ظهر سگی (سیدنی لومت-1975)
۷۰ -تولد (جاناتان گلیزر-2004)
۷۱- ساوت پارک: گندهتر، درازتر و کوتاهنشده (تری پارکر-1999)
۷۲ -کری (برایان دی پالما-1976)
۷۳ -النا (آندری زویاگینتسف-2011)
۷۴ – باغ فینزی کوینتینی (ویتوریو دسیکا-1970)
۷۵-پرتو سبز (اریک رومر-1986)
۷۶- بلید رانر (ریدلی اسکات-1982)
۷۷ -ونوس بلوند (جوزف فون اشترنبرگ-1930)
۷۸- قاتل گوسفند (چارلز برنت-1978)
۷۹ -ارباب و فرمانده (پیتر ویر-2003)
۸۰- خط آبی باریک (ارول موریس-1988)
۸۱ -مارگارت (کنت لونرگان-2011)
۸۲ -کالیفرنیا اسپلیت (رابرت آلتمن-1974)
۸۳ -دههی بیست پرجنب و جوش (رائول والش-1939)
۸۴ -دوازده سال بردگی (استیو مک کویین-2013)
۸۵ -سه گانه بیل داگلاس «دوران بچگی من، قوم من، راه خانه ام» (بیل داگلاس 8-1972)
۸۶ – تابو (اف دبلیو مورنائو-1927)
۸۷- معلم پیانو (میشاییل هانکه-2001)
۸۸- پنج قطعه آسان (باب رافلسون-1970)
۸۹- بانو ایو (پرستون استرجس-1941)
۹۰ – دانشجوی شاهزاده در الد هیدلبرگ (ارنست لوبیچ-1927)
۹۱ – روزی روزگاری در غرب (سرجیو لئونه- 1968)
۹۲- خون به پا خواهد شد (پل توماس اندرسون-2007)
۹۳ – اشکهای تلخ پترا فون کانت (رینر ورنر فاسبندر-1972)
۹۴- جیب بر خیابان جنوبی (سام فولر-1953)
۹۵ -قوش (کن لوچ-1969)
۹۶ -شاد در کنار هم (وونگ کار وای-1997)
۹۷ – وانیا در خیابان چهل و دوم (لویی مال-1994)
۹۸ – چنگ برمهای (کن ایچی کاوا-1956)
۹۹- مری پاپینز (رابرت استیونسون-1964)
۱۰۰ – زندگی خصوصی هنری هشتم (الکساندر کوردا-1933)